Cluster Zoetermeer heeft privacy goed voor elkaar

Een regionaal ICT-zorgcluster biedt veel voordelen. Huisartsen en apothekers kunnen veilig en snel gegevens delen met als resultaat: betere zorg. Privacywetgeving waaronder de AVG vereist wel een reeks heldere afspraken over wie welke informatie binnen het cluster mag delen. De huisartsen en apothekers van  Zorgcluster Zoetermeer en Benthuizen lieten privacy goed regelen door de Stichting Georganiseerde Eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ).

“Voldoen aan privacywetgeving is erg belangrijk, maar je doet het er als zorgverlener niet zomaar eventjes bij”, weet Alex Beckers, functionaris gegevensbescherming van de SGZ. De stichting SGZ ondersteunt zorgverleners in Zoetermeer en Benthuizen bij de dagelijkse praktijkvoering, dus ook met ICT.

Duidelijke afspraken

Alle 52 huisartsenpraktijken, elf apotheken, de dienstapotheek en de huisartsenpost werken samen op het Zorgcluster Zoetermeer via de geïntegreerde informatiesystemen Medicom, Pharmacom en Hapicom van PharmaPartners. Relevante medische gegevens van huisartsen en apothekers worden zo veilig via één gemeenschappelijk informatiesysteem gedeeld. Ook vindt er gegevensuitwisseling plaats met andere zorgverleners zoals specialisten, laboratoria en GGZ-instellingen.

“Het clustermodel is een belangrijke basis om eerstelijnszorg te versterken en verbeteren”, zegt Beckers. “Maar zorgverleners moeten zich goed realiseren dat ze aan privacywetgeving voldoen. Dat kan door richtlijnen en afspraken vast te leggen voor aangesloten hulpverleners en derden zoals de ICT-leverancier.”

In Zoetermeer hebben zorgverleners geluk, omdat SGZ privacyvraagstukken voortdurend  voor hen regelt. Zo nam de stichting al ruim vóór invoering van de nieuwe AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming ) in 2018 een reeks maatregelen.

“PharmaPartners heeft veel voorwerk gedaan. Ik adviseer nieuwe clusters dan ook om daar gebruik van te maken en deze afspraken toe te passen op de eigen situatie. Het lijkt me goed om daarnaast externe juridische expertise in te huren om de puntjes op de i te zetten.”

Verwerkersovereenkomst

Beckers: “Die maatregelen bestonden onder meer uit het opstellen en publiceren van een algemene privacyverklaring, communicatiemateriaal voor patiënten, een samenwerkingsovereenkomst met op het cluster aangesloten zorgverleners en een verwerkersovereenkomst met derden zoals PharmaPartners, maar ook SGZ.”

“De verwerkersovereenkomst stelt SGZ in staat om in opdracht van de zorgverlener diensten te leveren binnen het cluster. Bijvoorbeeld voor data-analyse of applicatiebeheer. Tot slot hebben we een stelsel van procedures en richtlijnen over clustergebruik uitgewerkt en gecommuniceerd. Dat gaat bijvoorbeeld ook over de controle van raadplegingen in dossiers.”

Clusterreglement

Niet elk cluster heeft de luxe van een externe stichting of bestuur dat privacy goed regelt. Soms moeten apothekers en huisartsen individuele verwerkersovereenkomsten met leveranciers afsluiten en ook zelf onderling afspraken maken over gemeenschappelijk gebruik van het cluster.

Om zorgverleners hierbij te helpen verwerkte PharmaPartners de basisprincipes in een clusterreglement en een AVG-compliance pakket. Ook is er informatie voorhanden over rechtmatige verwerking van persoonsgegevens. Beckers: “PharmaPartners heeft veel voorwerk gedaan. Ik adviseer nieuwe clusters dan ook om daar gebruik van te maken en deze afspraken toe te passen op de eigen situatie. Het lijkt me goed om daarnaast externe juridische expertise in te huren om de puntjes op de i te zetten.”

Maar je kunt nog zoveel vastleggen in regeltjes en documenten. Privacy is vooral ook een kwestie van menselijk handelen. Beckers. “Na invoering van de AVG is in Zoetermeer extra aandacht besteed aan bewustwording bij medewerkers en hulpverleners over veilig omgaan met persoonsgegevens. Onze ervaring is dat zorgverleners zich er echt wel van bewust zijn dat ze met gevoelige gegevens werken. En dat dit dus veilig en conform de privacyregels moet gebeuren.”