'Achtergrond speelt geen rol, de hulpvraag staat centraal'

De Turks-Koerdische huisarts Güven Cetinkaya-Yildiz heeft een eigen praktijk in de Schilderswijk, Den Haag. Hier ziet zij veel ouderen, met name eerste generatie allochtonen. Al dan niet met dezelfde komaf als zij. We spraken over haar achtergrond, en in het bijzonder over een patiënt met rechts-extremistische sympathieën. ‘We hebben elkaar als mens gerespecteerd.’

"Met dit verhaal hoop ik mensen te inspireren. Maar wat ik vooral wil benadrukken, is dat we meer gemeen hebben dan we denken."

‘Op het bureau in mijn spreekkamer staat een zwart-witfoto van mij als klein meisje. Hierop kun je goed zien waar ik vandaan kom; de armoede druipt ervan af. Het laat zien waar ik vandaan kom. Ik zal mijn achtergrond nooit vergeten. Ik zie het juist als een verrijking en ben er trots op. Als klein meisje kwam ik met mijn ouders begin jaren zeventig naar Nederland. Zij hebben mij altijd gerespecteerd in mijn keuzes en gestimuleerd te gaan leren. Al gauw was duidelijk dat ik goed kon leren, zodoende ben ik op de Universiteit van Antwerpen terechtgekomen om daar geneeskunde te gaan studeren.’

Respectvol

‘Tijdens mijn studie werkte ik bij een huisartsenpraktijk in Antwerpen. En op een dag mocht ik mijn eerste huisbezoek doen. Ik was extatisch. Eindelijk, bij een patiënt op bezoek! De patiënt, een oudere man van in de zestig, kampte met chronische fysieke problemen. Hij woonde in een arbeiderswoning in de wijk Zurenborg. Mijn collega’s stuurden mij met enkel deze informatie naar de patiënt toe. Ik heb de vriendelijke man onderzocht, geholpen en hem na afloop een hand gegeven. Er was niets geks aan. Eenmaal terug van het huisbezoek vroegen mijn collega’s hoe het was gegaan. En of ik wel wist dat deze man lid van het Vlaams Blok was, zeg maar de Vlaamse PVV. Mijn mond viel open! Ik had totaal niets gemerkt. We hebben elkaar op een respectvolle manier behandeld.’

We gaan het er niet over hebben

‘Deze case heeft mij wel tot nadenken gezet. Pijn, ziekte, depressie. Het is iets universeels, ongeacht je afkomst of politieke voorkeur. Het is voor mij zo klaar als een klontje: ben je ziek? Dan kom ik je als arts helpen. Maar ik dacht ook: wat als ik de informatie over zijn achtergrond op voorhand had gekregen? Had ik hem dan hetzelfde behandeld? Ik had hem uiteraard geholpen, want dat is mijn plicht. Maar ik zou denk ik toch vooringenomen zijn. Ik zou ook zeggen: “we gaan het er niet over hebben”. Ik heb me in mijn werk gelukkig nooit gediscrimineerd gevoeld. En ook in dit geval was er geen sprake van discriminatie, terwijl hij duidelijk kon zien dat ik buitenlands ben. Hij respecteerde mij als mens en andersom deed ik dat ook.’

Connectie maken

‘Iemands achtergrond of politieke voorkeur vormt voor mij geen belemmering als het om hulp gaat. De hulpvraag staat altijd centraal. Sinds 2014 werk ik in de Schilderswijk. Ik startte mijn praktijk met nul patiënten en inmiddels zijn het er meer dan tweeduizend. Het is niet dat ik de enige zorgverlener ben in de wijk; om de 100 meter zit hier wel een of ander zorgpunt. Ik werk veel samen met andere artsen, via Medicom. Dat is een gebruiksvriendelijk communicatiesysteem, waarmee we elkaar op de hoogte houden van patiënten. Mijn meerwaarde in deze wijk is volgens mij dat ik vrouw ben én de taal spreek van de patiënten: 80 procent van mijn patiënten zijn van Turkse komaf. Juist emoties worden vaak in de moedertaal geuit, en dat kan goed bij mij. Hiermee weet ik een connectie te maken. Ik ben geen “klassieke” dokter, ik vertel ook veel over mezelf. Persoonlijke dingen.’

Geen verschillen

‘Vanuit de patiënten word ik vaak gezien als rolmodel. Ik wijs dan naar de foto op mijn bureau zo van: zie je, we hebben dezelfde achtergrond. Ik ben trots op mijn afkomst, en ik heb ook veel bereikt. Je moet je dromen najagen. Mijn vader heeft mij altijd gestimuleerd te gaan leren. Hij wilde zijn dochter geen kansen ontnemen, en heeft mijn hele studie gefinancierd. Wat ik vandaag bereikt heb, is dankzij mijn vader. Met dit verhaal hoop ik mensen te inspireren. Maar wat ik vooral wil benadrukken, is dat we meer gemeen hebben dan we denken. Ook armoede is universeel. Zo dacht ik over die patiënt in zijn arbeiderswoning dat hij een arbeider was. En ik kom uit een arbeidersgezin. Ik kijk graag naar wat we gemeen hebben in plaats van waar we verschillen.’

In deze serie ‘De Mensen van de Huisartsenzorg’ vertellen we het persoonlijke verhaal van iemand die in huisartsenzorg werkt. Welke patiënt is bijgebleven? Waarom heb je voor dit beroep gekozen en wat maakt het voor jou bijzonder?